Η μονή της Παναγίας της Σπηλιανής, στην πρωτεύουσα του νησιού το Μανδράκι, στις 14 και 15 Αυγούστου αποτελεί πόλο έλξης από όλους τους νησιώτες των Δωδεκανήσων γιατί συνδυάζει έντονα τη θρησκευτική κατάνυξη και το γλέντι. 

Κατά την ακολουθία του Όρθρου γίνεται το κόλυβο (σιτάρι) της Παναγίας από τις «εννιαμερίτισσες» με τη συνοδεία μοιρολογιών που θυμίζουν την Μεγάλη Παρασκευή. Οι «εννιαμερίτισσες» είναι γυναίκες που έχουν τάμα να περάσουν εννιά μερόνυχτα προσευχής στα κελιά της μονής, προσφέροντας διάφορες εργασίες για την καθαριότητα και προετοιμασία του μοναστηριού πριν και κατά τη διάρκεια του πανηγυριού. 

Τη μέρα της γιορτής αφού γίνει λειτουργία και αγιαστεί το κόλυβο, σχηματίζεται πομπή που περιφέρεται στο Μανδράκι και καταλήγει στο Ζησιμοπούλειο θέατρο πάνω από την κεντρική πλατεία, όπου παρατίθεται γεύμα για όλους. Το βράδυ στήνεται χορός, η λεγόμενη «κούπα της Παναγίας». Η πρώτη του χορού κρατά μια κούπα καθώς χορεύει. Οποιος μπαίνει στο χορό ρίχνει χρήματα για το μοναστήρι και το νησί.

Στο γλέντι που ακολουθεί, όπως και στα περισσότερα πανηγύρια του νησιού, οι κάτοικοι φορούν τις παραδοσιακές φορεσιές τους (βράκα οι άνδρες, κεντημένο πουκάμισο οι γυναίκες) ενώ τα παραδοσιακά όργανα της Νισύρου που είναι το βιολί, το σαντούρι και το λαούτο δεν σταματούν να ακούγονται μέχρι το πρωί.

(photo credits: driverstories.gr)